What is existentialism?
Triết học hiện sinh là một trong những phong trào triết học ‘xuống phố’ nổi bật và ảnh hưởng mạnh mẽ nhất trong thế kỷ trước. Ở nước mình hầu hết không được tiếp cận nhiều về triết học trong học đường, hoặc bị ám ảnh bởi chữ triết quá xa vời mà quên đi bản chất thực của triết học nói chung là chỉ ra một con đường.
Khi bạn từng tự hỏi những câu như Vì sao tôi sống, Tại sao tôi vẫn tồn tại, Ý nghĩa của cuộc sống là gì?… thì là đang tiệm cận đến một trong những vấn đề căn bản và quan trọng nhất của triết học, và cả tôn giáo nếu cố gắng tách biệt hai bộ môn này. Nhiều trường phái đã chỉ ra, hoặc ngụ ý dựa trên ngôn từ, câu trả lời riêng cho những câu hỏi đó. Riêng phái hiện sinh thì vẫn duy trì một quan điểm quan trọng, là mọi thứ đều vô nghĩa. Không có một mục đích nào đằng sau sự tồn tại của chúng ta.
Triết học hiện sinh thường được nhắc tới với các tên tuổi như Dostoyevsky, Nietzsche, hay Kierkegaard. Nhưng thực tế, những triết gia lớn có vai trò đưa phong trào này thực sự xuống phố, phổ biến đến cộng đồng là Sartre, Camus và Heidegger qua những tác phẩm gần gũi của họ, trong thời gian thế giới có quá nhiều biến động.
Khác với các phong trào triết học khác, không có một hệ thống lý luận và logic chặt chẽ nào chung cho hiện sinh, mà nó thay đổi theo thời gian và theo quan điểm của từng người. Dù ngôn từ của họ có khác nhau, điều chung nhất của tất cả các triết gia này, như đã nói, là cuộc sống vô nghĩa, và người tạo ra ý nghĩa là CHÍNH BẠN. Vế sau rất quan trọng vì nó là yếu tố phân biệt chủ nghĩa hư vô (nihilism).
Không có gì đúng, không có gì sai. Nghe rất mông lung, nhưng thực chất mọi thứ đều mông lung như vậy. Khi đánh giá một quyết định, và đi đến tận cùng của lý luận thì thường quyết định đó dựa trên một nền tảng không hề chắc chắn, các tiên đề rất dễ bị đập vỡ. Vì vậy, không có lựa chọn nào đúng hẳn, chỉ có lựa chọn CỦA BẠN. Tuy nhiên, lựa chọn có thể sai, là khi bạn tuân theo lựa chọn của một ai khác, và luôn cho rằng cuộc sống này có ý nghĩa nhất định nào đó.
Dù lựa chọn gì đi nữa, trên tất cả, bạn cần nhớ rằng bạn là một tồn tại tự do. Không có bất kỳ điều gì bạn chắc chắn phải làm. Bạn có thể vẽ lại cuộc đời của bạn bất kỳ khi nào bạn muốn, bất kỳ cách nào bạn muốn.
“Man is condemned to be free; because once thrown into the world, he is responsible for everything he does” - Sartre.