Chiều. Trời đổ sụp xuống, rồi mưa. Con chở mẹ trên đường
về, chiếc áo mưa nhỏ chút xíu vun vén kiểu gì cũng không đủ cho hai mẹ con khỏi
ướt. Vậy mà hai mẹ con lại cười, kệ cơn mưa đang dần nặng hạt. Bất giác con
nghĩ về những ngày xưa, những ngày muốn quên mà không quên được.
Ngày còn nhỏ xíu, mỗi lần mưa là kéo nhau ra tắm với bọn
trong xóm, chạy quanh nghịch nước. Con thích cầm theo que củi làm vũ khí, chém
những chỗ nước đọng bay tung tóe, giống… kiếm hiệp. Có lúc mưa ào ào rát cả da,
con vẫn vô tư đá bóng, đá thì ít mà lăn lộn thì nhiều. Lã chã ướt, mùi cỏ khô
trộn với cỏ xanh, thậm chí có mùi phân trâu khô lẫn vào nữa. Cái mùi đặc quánh
sền sệt ấy, sao mà quên được!
Đó là những cơn mưa rào mùa hạ. Mưa rào quê mình không như
Saigon phải không mẹ, mưa của mùa bão, mịt mù cả mấy ngày trời.
Những ngày mưa của tuổi thơ êm đềm và đầy kỷ niệm quê hương ấy,
cứ vô tư vô lo trôi dần. Rồi khi con lớn và nhận ra nhiều điều, cũng là lúc con
bắt đầu buồn. Ngày tháng thơ dại đẹp đẽ vội vàng bỏ đi đâu mất, bây giờ con vẫn
loay hoay tìm lại, tìm hoài.
Con nhớ những buổi chiều ngồi một mình đợi mẹ về, mùa gặt
trùng với mùa mưa, tơi tả không gì bằng. Mẹ một mình gồng gánh cái đống lúa
không ra lúa, cỏ không ra cỏ về tới nhà. Mẹ một mình chạy đôn đáo tìm máy thổi
lúa. Mưa, người ta lười lắm, có chịu thổi cho đâu! Mẹ một mình gồng gánh đưa đống
lúa ướt nhẹp và nặng trịch về nhà, không còn được bao nhiêu giá trị nhưng phải
cố tiết kiệm từng hạt một, không thì mùa sau chết đói. Cái mùa ấy sao mà nhọc
nhằn quá. Con nhớ mẹ hay buồn mà bảo 'canh buổi giêng hai, cắn móng tay không
ra máu'. Đất trời quê mình quá khắc nghiệt phải không mẹ?
Con cũng nhớ những buổi trưa hè phơi lúa, mưa rào cứ rình rập,
ông trời khéo làm khổ kẻ nghèo. Đang ăn, mưa, tức tốc chạy ra cào quét mà hốt
cho kịp. Đang thiu thiu ngủ, mưa, lại chạy đến hụt hơi để hốt cho kịp. Lúa khô,
hốt vô rồi thổi cho sạch mới đem cất. Được dăm ba bữa lại mưa, mưa lớn thì nhà
dột, ướt từ trong ra ngoài, ướt cả tường ngói, ướt luôn cả lúa. Ẩm thấp, lúa
lên mầm, là phải gọi người bán gấp, bán rẻ mạt.
Còn cả bầy vịt, bầy vịt non mua về mới bén lông thì mưa lớn,
lũ lụt lại kéo về. Vịt chết la liệt, vốn liếng cũng theo đó mà đi. Rồi vịt thiếu
ăn, mẹ mang tơi đội nón đi vay mượn, chớ không có ăn thì vịt đâu đẻ trứng.
Không có trứng bán thì lấy gì cho con ăn học bây giờ?
Người nông dân khổ nhiều mà cứ nghèo hoài, mẹ đi bán bún. Sớm,
người ta đang còn trùm mền ngủ thật ngon giữa mùa rét, mẹ tất bật dậy từ ba giờ
để chuẩn bị. Đôi gánh nặng đè lên vai, đi giữa con đường làng hoang vắng lạnh
tê người, mẹ cần mẫn giữa mùa đông rồi lại mùa hè. Con lớn lên từ đôi gánh đó.
Nhiều lúc con thấy yêu cái đôi gánh đó ghê, đôi gánh con vừa thương vừa ghét,
đôi gánh làm con trào cả nước mắt khi nhớ về.
Vậy mà mùa đông vẫn vô tư chà đạp lên cái đói khổ. Ăn không
được no, mặc không được ấm. Con nhớ biết bao cái ngày được có áo quần mới. Áo
quần cũ của người ta thôi, nhưng đối với con là mới và đẹp lắm rồi, nhờ nó mới
chống chọi được cái lạnh kinh người của quê mình. Lạnh tê người, gió cứ ùa vào
người là rợn hết lông tóc lên, môi tím ngắt không còn máu. Vậy mà mẹ với đôi
chân trần, vẫn lội nước lũ đục ngàu, vẫn đạp lên mùn đất lẫn với phân vịt, vẫn
miệt mài đôi gánh sáng đêm. Con không quên được đôi bàn chân bị nhiễm trùng nhiễm
độc mà lở loét, mà mỗi tối mẹ phải hơ trên lửa cho bớt đau bớt rát.
Con không biết những tháng ngày đó đã qua đi bằng cách nào.
Mà mẹ, mỗi sáng con vẫn thấy mẹ cười đôn hậu. Mỗi ngày mưa con rong chơi về vẫn
được mẹ ủ ấm bằng chén cơm nóng hổi. Con lớn lên, đỡ đần mẹ chút ít nhưng cũng
chẳng đáng gì. Ngày đội mưa đi học về, dù trong nhà thì nước cũng lênh láng
không khác gì ngoài nhà, nhưng ở đó có mẹ luôn cười ấm áp đợi con, với một mâm
cơm nghi ngút khói. Lắm lúc con cứ chửi rủa một mình, chửi con người vô trách
nhiệm đó, chửi ông trời ban cho mình đói khổ, chửi cuộc mưu sinh khôn nạn vô
cùng... Nhưng mà mẹ vẫn kiên trì chịu đựng, vẫn trao cho con yêu thương ăm ắp mỗi
ngày.
Càng lớn, càng suy nghĩ thì con càng buồn, càng thương. Mẹ,
trong cùng cực vẫn dạy con những bài học đường đời, vẫn lạc quan giúp con mỉm
cười quên đi nghịch cảnh. Dẫu lắm lúc nước mắt mẹ chảy dài, khóc cho cái gọi là
số phận. Con chỉ biết đứng nhìn, ngậm ngùi, rồi tự nhen nhóm cho mình những hi
vọng. Mẹ dặn con lo học, con cố học. Người ta học cho tương lai, cho ước mơ làm
bác sĩ, kỹ sư. Con học để giúp mẹ cười, để quên nghèo khổ.
Rồi mẹ con mình cũng dìu dắt nhau qua quãng đường dài thật
tăm tối. Con thôi buồn, đôi lúc con cảm ơn số phận đã cho con một thời để nhớ,
để con được là con của mẹ, được mẹ yêu thương, để rồi lại biết yêu hai tiếng gia
đình. Để bây giờ, con có những câu chuyện dài không bao giờ kể hết, những câu
chuyện mà hồn con chưa một lần hối tiếc, để trái tim con chưa ngưng yêu cuộc sống
một lần nào. Dẫu có nhọc nhằn thêm bao nhiêu thì mẹ con mình vẫn cứ hồn nhiên
phải không mẹ? Vì giờ đây, con lớn mất rồi.
Bây giờ những cơn mưa rào bất chợt vẫn còn, nhưng mẹ đã có một
giấc ngủ ngon, con được thong thả thức thật khuya mà nghĩ về những cơn mưa, những
tháng ngày thật dài mỏi mệt. Bây giờ, trời vẫn còn lành lạnh...
Con gửi mẹ, một đêm mưa.
Yêu mẹ.
Bienhoa 2014,
cả đời này con chỉ cần làm con ngoan của mẹ, là đủ rồi.